Аналіз психологічних особливостей молоді з порушеннями харчової поведінки

Софія Смутчак

Abstract


У статті проаналізовано психологічні особливості молоді з порушеннями харчової поведінки. Виявлено, що такі особи відзначаються вищим рівнем стресу порівняно зі здоровою молоддю. Цей стрес може бути спричинений різними чинниками, включаючи внутрішні психологічні конфлікти та зовнішні негативні впливи. У дослідженні використано різні методики, зокрема такі як Голландський опитувальник харчової поведінки (DEBQ), Шкала оцінки харчової поведінки (EDI), Опитувальник образу власного тіла (ООВТ). Це надало можливість детально проаналізувати різні аспекти харчової поведінки та її зв'язок з психологічним стресом. У деяких учасників дослідження виявлено перевищення показників за двома (а іноді навіть і трьома) шкалами, що вказує на наявність змішаного типу розладу харчової поведінки. Це свідчить про те, що різні види порушень харчової поведінки можуть взаємодіяти між собою і посилювати один одного. Варто зауважити, що такий феномен відображає складність і мультифакторність харчових розладів, підкреслюючи необхідність комплексного підходу до їх діагностики та лікування. Підтверджено існування прямої взаємодії між розладами харчової поведінки та рівнем психологічного стресу, саме: особи, які стикаються з розладами харчування, мають вищий ризик розвитку стресу, а також зворотно – вищий рівень стресу може сприяти появі або загостренню розладів харчування. Ця взаємодія має значний вплив на суб'єктивне благополуччя особистості. Особи з розладами харчової поведінки та високим рівнем стресу частіше відчувають погіршення якості життя, відчуття незадоволеності та депресію. З іншого боку, ті, хто здатні ефективно управляти стресом та підтримувати здоровий стиль життя, схильні до вищого рівня задоволеності власним життям та загального благополуччя. Розуміння внутрішніх механізмів, які лежать в основі цих порушень, може сприяти розробці ефективних та інноваційних підходів до лікування

Keywords


харчова поведінка; розлади харчової поведінки; образ тіла; молодь; обмеження споживання їжі; переїдання; нервова анорексія; нервова булімія

References


СПИСОК ВИКОРИСТАНИХ ДЖЕРЕЛ / REFERENCES

Л. М. Абсалямова, «Психологічні основи готовності до змін в харчовій поведінці», Psychological journal, № 7, с. 108–120, 2018. [Електронний ресурс]. Доступно: http://nbuv.gov.ua/UJRN/psch_2018_7_9 Дата звернення: Жовт. 10, 2024.

М. І. Кириленко, «Харчові розлади як наслідок жорстких стандартів краси», Фармацевт-практик, № 5, с. 46, 2019. [Електронний ресурс]. Доступно: http://nbuv.gov.ua/UJRN/farmpr_2019_5_23 Дата звернення: Жовт. 10, 2024.

А. Кульчицька, Т. Федотова, «Соціально-психологічні аспекти формування харчової поведінки в підлітковому віці», Психологічні перспективи, № 33, с. 178–191, 2019. [Електронний ресурс]. Доступно: http://nbuv.gov.ua/UJRN/Ppst_2019_33_16 Дата звернення: Жовт. 10, 2024.

А. В. Кульчицька, «Соціально-психологічні особливості поведінки споживача», Психологічні перспективи, № 29, с. 151–161, 2017. [Електронний ресурс]. Доступно: https://ouci.dntb.gov.ua/works/42885Lj9/ Дата звернення: Жовт. 10, 2024.

D. Anshutz, R. Engels, E. Becker, T. Van Strien «The bold and the beautiful. Influence of body size of televided media models on body dissatisfaction and actual food intake», Appetite, vol. 51, is 3, рр. 530–537, 2008. [Online]. Available: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0195666308001396?via%3Dihub Application date: October 10, 2024.

B. Bonafini, P. Pozzilli, «Body weight and beauty: the changing face of the idea female body weight», Obesity Reviews, vol. 12, іs. 1, рр. 62–65, 2011. [Online]. Available: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1467-789X.2010.00754.x Application date: October 10, 2024.

C. G. Fairburn, Cognitive behavior therapy and eating disorders. London, The Guilford Press, 2008.

C. Ferreira, J. Pinto-Gouveia, C. Duarte, «Self-compassion in the face of shame and body image dissatisfaction: Implications for eating disorders», Eating Behaviors, vol. 14, іs. 2, рр. 207–210, 2013. [Online]. Available: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23557822/ Application date: October 10, 2024.

D. M. Garner, M. P. Olmsted, Y. Bohr, P. E. Garfinkel, «The eating attitudes test: psychometric features and clinical correlates», Psychol Med., vol. 12, іs. 4, рр. 871–878, 1982. [Online]. Available: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/6961471/ Application date: October 10, 2024.

K. Goss, S. Allan, «The development and application of compassion-focused therapy for eating disorders (CFT-E)», British Journal of Clinical Psychology,. vol. 53, is. 1, рр. 62–67, 2014. https://doi.org/10.1111/bjc.12039

J. Karlsson, L. O. Persson, L. Sjostrom, M. Sullivan, «Psychometric properties and factor structure of the Three-Factor Eating Questionnaire (TFEQ) in obese men and women. Results from the Swedish Obese Subjects (SOS) study», International journal of obesity and related metabolic disorders, vol. 24, is. 12, pp. 1715-1725, 2000. [Online]. Available: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11126230/ Application date: October 10, 2024.

J. Morgan, F. Reid and, J. Lacey, «The SCOFF questionnaire: assessment of a new screening tool for eating disorders», British Medical Journal (BMJ), vol. 319(7223), pp. 1467–1468, 1999. [Online]. Available: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10582927/ Application date: October 10, 2024.

The Eating Disorder Examination (EDE) and Questionnaire (EDE-Q). [Online]. Available: http://surl.li/untfb Application date: October 10, 2024.

T. van Strien, J. E. Frijters, G. Bergers, P. B. Defares, «The Dutch Eating Behavior Questionnaire (DEBQ) for assessment of restrained, emotional, and external eating behavior», International Journal Eating Disorder, vol. 5, is. 2, рр. 295–315, 1986. [Online]. Available: https://research.wur.nl/en/publications/the-dutch-eating-behavior-questionnaire-debq-for-assessment-of-re Application date: October 10, 2024.

T. Wade, Eating attitudes test; Wade T, Еd. Singapore: Springer, 2017.

K. Waldherr, A. Favaro, P. Santonastaso, van T. Strien, G. Rathner, «Comparison of the eating disorder inventory (EDI) in the Netherlands, Austria and Italy», European Eating Disorders Review, vol. 16, is. 6, pp. 472–479, 2008. https://doi.org/10.1002/erv.881

ПЕРЕКЛАД, ТРАНСЛІТЕРАЦІЯ / TRANSLATED AND TRANSLITERATED

L. M. Absaliamova, «Psykholohichni osnovy hotovnosti do zmin v kharchovii povedintsi», Psychological journal, № 7, s. 108–120, 2018. [Elektronnyi resurs]. Dostupno: http://nbuv.gov.ua/UJRN/psch_2018_7_9 Data zvernennia: Zhovt. 10, 2024. (in Ukrainian).

M. I. Kyrylenko, «Kharchovi rozlady yak naslidok zhorstkykh standartiv krasy», Farmatsevt-praktyk, № 5, s. 46, 2019. [Elektronnyi resurs]. Dostupno: http://nbuv.gov.ua/UJRN/farmpr_2019_5_23 Data zvernennia: Zhovt. 10, 2024. (in Ukrainian).

A. Kulchytska, T. Fedotova, «Sotsialno-psykholohichni aspekty formuvannia kharchovoi povedinky v pidlitkovomu vitsi», Psykholohichni perspektyvy, № 33, s. 178–191, 2019. [Elektronnyi resurs]. Dostupno: http://nbuv.gov.ua/UJRN/Ppst_2019_33_16 Data zvernennia: Zhovt. 10, 2024. (in Ukrainian).

A. V. Kulchytska, «Sotsialno-psykholohichni osoblyvosti povedinky spozhyvacha», Psykholohichni perspektyvy, № 29, s. 151–161, 2017. [Elektronnyi resurs]. Dostupno: https://ouci.dntb.gov.ua/works/42885Lj9/ Data zvernennia: Zhovt. 10, 2024. (in Ukrainian).

D. Anshutz, R. Engels, E. Becker, T. Van Strien «The bold and the beautiful. Influence of body size of televided media models on body dissatisfaction and actual food intake», Appetite, vol. 51, is 3, рр. 530–537, 2008. [Online]. Available: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0195666308001396?via%3Dihub Application date: October 10, 2024. (in English).

B. Bonafini, P. Pozzilli, «Body weight and beauty: the changing face of the idea female body weight», Obesity Reviews, vol. 12, іs. 1, рр. 62–65, 2011. [Online]. Available: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1467-789X.2010.00754.x Application date: October 10, 2024. (in English).

C. G. Fairburn, Cognitive behavior therapy and eating disorders. London, The Guilford Press, 2008. (in English).

C. Ferreira, J. Pinto-Gouveia, C. Duarte, «Self-compassion in the face of shame and body image dissatisfaction: Implications for eating disorders», Eating Behaviors, vol. 14, іs. 2, рр. 207–210, 2013. [Online]. Available: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23557822/ Application date: October 10, 2024. (in English).

D. M. Garner, M. P. Olmsted, Y. Bohr, P. E. Garfinkel, «The eating attitudes test: psychometric features and clinical correlates», Psychol Med., vol. 12, іs. 4, рр. 871–878, 1982. [Online]. Available: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/6961471/ Application date: October 10, 2024. (in English).

K. Goss, S. Allan, «The development and application of compassion-focused therapy for eating disorders (CFT-E)», British Journal of Clinical Psychology,. vol. 53, is. 1, рр. 62–67, 2014. https://doi.org/10.1111/bjc.12039 (in English).

J. Karlsson, L. O. Persson, L. Sjostrom, M. Sullivan, «Psychometric properties and factor structure of the Three-Factor Eating Questionnaire (TFEQ) in obese men and women. Results from the Swedish Obese Subjects (SOS) study», International journal of obesity and related metabolic disorders, vol. 24, is. 12, pp. 1715-1725, 2000. [Online]. Available: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11126230/ Application date: October 10, 2024. (in English).

J. Morgan, F. Reid and, J. Lacey, «The SCOFF questionnaire: assessment of a new screening tool for eating disorders», British Medical Journal (BMJ), vol. 319(7223), pp. 1467–1468, 1999. [Online]. Available: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10582927/ Application date: October 10, 2024. (in English).

The Eating Disorder Examination (EDE) and Questionnaire (EDE-Q). [Online]. Available: http://surl.li/untfb Application date: October 10, 2024. (in English).

T. van Strien, J. E. Frijters, G. Bergers, P. B. Defares, «The Dutch Eating Behavior Questionnaire (DEBQ) for assessment of restrained, emotional, and external eating behavior», International Journal Eating Disorder, vol. 5, is. 2, рр. 295–315, 1986. [Online]. Available: https://research.wur.nl/en/publications/the-dutch-eating-behavior-questionnaire-debq-for-assessment-of-re Application date: October 10, 2024. (in English).

T. Wade, Eating attitudes test; Wade T, Еd. Singapore: Springer, 2017. (in English).

K. Waldherr, A. Favaro, P. Santonastaso, van T. Strien, G. Rathner, «Comparison of the eating disorder inventory (EDI) in the Netherlands, Austria and Italy», European Eating Disorders Review, vol. 16, is. 6, pp. 472–479, 2008. https://doi.org/10.1002/erv.881 (in English).


Refbacks

  • There are currently no refbacks.